Jaki rodzaj wentylacji pożarowej stosować w zależności od parametrów projektowych garaży zamkniętych – system wentylacji przewodowej czy system kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła?

Takie pytanie często pojawia się na etapie projektowania systemu wentylacji pożarowej w garażach. Oba rozwiązania mają swoje wady i zalety, a zaprojektowanie jednego z nich czasem ogranicza możliwość zastosowania alternatywnego wyboru.

Systemy te należy stosować, zgodnie z wymaganiami Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 z późniejszymi zmianami, w skrócie: WT) w garażach zamkniętych, których powierzchnia całkowita przekracza 1500 m² (§277 ust. 4). Najczęściej wybór ogranicza się do dwóch możliwości - stosowana jest przewodowa wentylacja oddymiająca albo system kontroli rozprzestrzeniania dymu i ciepła, czyli wentylacja strumieniowa. System przewodów usuwa dym i gazy pożarowe ze zbiornika dymu dzięki wentylatorom wyciągowym, natomiast wentylatory strumieniowe tworzą ciąg, przetłaczając dym w stronę szachtu wyciągowego.

Niekwestionowaną zaletą systemów przewodowych jest możliwość stosowania w garażach o skomplikowanej strukturze, ponieważ w każde miejsce jesteśmy w stanie doprowadzić kanał oddymiający. Chcąc zaprojektować system wentylacji strumieniowej, może pojawić się problem z takim usytuowaniem wentylatorów, aby z każdego miejsca w garażu zapewnić odpowiednie ukierunkowanie strugi dymu i zapobieżenie wystąpienia niewentylowanych stref.

Problematyczne jednak jest zastosowanie wentylacji przewodowej w przypadku, gdy mamy do czynienia z niskim garażem. Często brakuje miejsca do zaprojektowania kanałów o odpowiedniej wysokości. Ten problem nie występuje, gdy zastosuje się wentylację strumieniową, ponieważ wentylatory mają małą średnicę.

Projektując wentylację pożarową w garażu o nieskomplikowanym układzie, najlepiej w formie prostokąta o dużym stosunku długości do szerokości, optymalne jest zastosowanie wentylacji strumieniowej. Pojawia się również aspekt ekonomiczny, na który często zwracają uwagę inwestorzy. Zaletą wentylacji strumieniowej jest niższy koszt urządzeń i wykonania instalacji. Należy jednak mieć na uwadze, że wentylacja strumieniowa często potrzebuje większych szachtów, niż system przewodowy. Spowodowane jest to większym wydatkiem powietrza wymaganym przez wentylację strumieniową. Wynika z tego kolejny fakt - po wykonaniu projektu wentylacji kanałowej może wystąpić problem ze zmianą na wentylację strumieniową i mogą się również okazać potrzebne dodatkowe analizy CFD.

System przewodowy bezpośrednio wspomaga ewakuację, ponieważ uruchomienie wentylatora oddymiającego nie powoduje zmieszania się powietrza czystego z podstropową warstwą dymu. Uruchamiając wentylatory strumieniowe, w początkowej fazie może dojść do rozdzielenia warstwy i wymieszania dymu, co mogłoby utrudnić ewakuację osób. W związku z tym uruchomienie systemu wentylacji strumieniowej następuje z pewnym projektowym opóźnieniem. Z tego względu planuje się zmianę w WT, która będzie polegać na uniemożliwieniu zastosowania §237 ust. 6 i 7 w przypadku zastosowania wentylacji strumieniowej. Jak więc widać, problem ten jest o tyle istotny, że znajdzie odzwierciedlenie w krajowych przepisach.

Oba systemy równie dobrze wspomagają akcję gaśniczą przez obniżenie temperatury dymu i zapewnienie dostępu do źródła pożaru. Po zakończonych działaniach równie skutecznie oczyszczają przestrzeń z pozostałych zanieczyszczeń.

Widać więc, że wybór optymalnego rozwiązania uzależniony jest od wielu czynników. Projektant, wybierając odpowiedni system, musi wziąć pod uwagę wiele czynników. Ponadto, warto mieć na uwadze nie tylko obowiązujące przepisy, ale również planowane zmiany, co pozwoli w przyszłości uwzględniać nowe warunki projektowania systemów wentylacji pożarowej garaży.

Autor: Adrian Świerczek, Product Manager ds. wyrobów i urządzeń przeciwpożarowych